Czy w Twoim stadzie trwają właśnie wykoty kóz? Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak właściwie postępować z nowo narodzonymi koźlętami i jak zapewnić im bezpieczny start w dorosłe życie, przeczytaj ten artykuł. W dzisiejszym tekście znajdziesz wszystkie informacje, które przydadzą się przy odchowie koźląt.

Postępowanie tuż po porodzie

Kondycja koźlęcia w momencie wykotu oraz jego żywotność i tempo wzrostu w trakcie odchowu zależą w dużym stopniu od żywienia matki w okresie ciąży. Jeśli zajmujesz się hodowlą kóz, musisz zadbać o dietę ciężarnych maciorek, najlepiej włączając specjalistyczne mieszanki uzupełniające. Preparaty takie jak Dolmix M OK i Dolmix BETA-KAROTEN zostały stworzone specjalnie z myślą o kozach w okresie rozrodczym. Pozytywnie wpływają na zdolności reprodukcyjne zwierząt, pozwalają uniknąć zaburzeń, takich jak słabe, przewlekłe ruje, nieregularne cykle płciowe, zaburzenia jajeczkowania oraz niedorozwój ciałka żółtego. Koźlęta i jagnięta od matek charakteryzujących się niedoborem niezbędnych witamin, mikro- i makroelementów są słabe i częściej cierpią na zaburzenia przewodu pokarmowego. Preparaty stosowane w okresie ciąży zabezpieczają przeciw porażeniu poporodowemu i innym zaburzeniom metabolicznym okresu okołoporodowego. Składniki zawarte w mieszankach Dolmix M OK i Dolmix BETA-KAROTEN zmniejszają zamieralność zarodków, warunkują dynamikę rozwoju płodu i późniejszą mleczność matek.

 Po urodzeniu umieszcza się koźlęta wraz z matką w kojcu powykotowym na min. 24h. W tym okresie nawiązuje się więź macierzyńska, a koźlęta uczą się odnajdywać strzyki. Dzięki takiej izolacji od stada hodowca z łatwością może kontrolować stan zdrowia zwierząt w tym krytycznym okresie. Pierwszym pokarmem koźlęcia po porodzie jest siara o właściwościach energetycznych i prozdrowotnych. Jej spożycie zapewnia ochronę koźląt przed czynnikami chorobotwórczymi, dzięki zawartości immunoglobulin, które są wchłaniane w jelicie cienkim noworodka. Najwyższą wartość biologiczną ma siara w pierwszych godzinach laktacji. Koźlęta przychodzą na świat z niewykształconą odpornością, a siara stymuluje czynności układu immunologicznego. Okres poporodowy trwa około 30 dni. 

Systemy odchowu

Istnieją dwa systemy odchowu koźląt: naturalny i sztuczny. W systemie naturalnym noworodki pozostają jak najdłużej przy matkach, natomiast odchów sztuczny polega na jak najszybszym odsadzeniu koźląt od matek i ich późniejszym dokarmianiu preparatami mlekozastępczymi. System naturalny stosuje się najczęściej w małych stadach. Trwa on zazwyczaj 6-7 miesięcy, czyli do zakończenia sezonu pastwiskowego. Koźlęta przebywają z matkami zarówno w koziarni, jak i na pastwisku. W systemie sztucznym, po szybkim odłączeniu koźląt od matek następuje okres pojenia preparatem mlekozastępczym. Niezwykle istotny jest dobór pełnoporcjowego preparatu, który zabezpieczy unikalne zapotrzebowanie ssących koźląt. Warto zdecydować się na sprawdzony produkt, taki jak Dolmilk Capri, który bogaty jest w najlepszej jakości komponenty mleczne wzbogacone o polifenole, mannanoligosacharydy i 1,3/1,6 beta glukan. Zawarty w nim znakomicie strawny tłuszcz, produkowany w najnowocześniejszej technologii suszenia rozpyłowego i mikrootoczkowania, pozwala na pełne wykorzystanie wartości energetycznej bez prawdopodobieństwa wystąpienia biegunek. Probiotyki, które stymulują rozwój kosmków jelitowych, zwiększają witalność i zdrowotność młodych zwierząt. Optymalna zawartość białka i aminokwasów egzogennych zapewnia wysokie przyrosty masy ciała i dobre wykorzystanie paszy. Zawartość składników mineralnych: makro- i mikroelementów, a także odpowiednio dobrany skład witaminowy, pozwalają na optymalny wzrost koźlęcia, ze szczególnym uwzględnieniem układu kostnego. Zastosowane składniki stymulują rozwój kosmków jelitowych, zwiększają witalność i zdrowotność młodych zwierząt.

Najlepszym sposobem zadawania mleka jest pojenie z automatów zapewniających stały dostęp koźląt do mleka o tej samej temperaturze. Zmniejsza to nakłady pracy, poprawia zdrowotność i przyspiesza wzrost koźląt. 

Żywienie odsadków

Bez względu na system odchowu okres pojenia mlekiem lub zamiennikiem nie może trwać krócej niż 4-5 tygodni, czyli do czasu rozwinięcia przewodu pokarmowego na tyle, że możliwe będzie trawienie pasz stałych. Rozwój przedżołądków koźlęcia rozpoczyna się wraz z pobieraniem pierwszych pasz stałych. Dopiero w wieku 5-6 tygodni przewód pokarmowy koźlęcia jest anatomicznie i funkcjonalnie przewodem przeżuwacza, dlatego wcześniejsze odstawienie nie jest zalecane. Decyzja o odsadzeniu powinna wynikać nie tylko z wieku koźlęcia, ale i masy ciała oraz możliwości pobierania pasz stałych. Odsadzenie to trudny okres dla koźlęcia, dlatego należy stopniowo zmniejszać dawki mleka. Początkową paszą stałą powinien być owies gnieciony i dobrej jakości siano łąkowe, które jako pasza włóknista wpływa szczególnie na rozwój żwacza. Dobrymi paszami treściwymi są również gnieciona pszenica i śruta z kukurydzy. Żywienie pastwiskowe rozpoczyna się po 10 tygodniu życia, co zazwyczaj zbiega się z początkiem sezonu pastwiskowego. W okresie przestawiania koźląt z mleka na pasze stałe bardzo często występują zaburzenia trawienia. Jest to zazwyczaj reakcja niedojrzałego układu pokarmowego na nowe składniki. Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia młodych zwierząt są biegunki, które w szybkim czasie mogą doprowadzić do odwodnienia. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia groźnych komplikacji, warto podawać koźlętom Dolait STOPER OK. Jest to mieszanka, która stabilizuje równowagę wodno-elektrolitową w celu wsparcia fizjologicznych czynności trawiennych. Preparat należy stosować w trakcie lub po przebytych biegunkach. Jeśli chcemy szybko wyrównać poziom elektrolitów i ograniczyć ubytek masy ciała powstały w wyniku dolegliwości trawiennych powinniśmy sięgnąć po Elektrodol OK, który zawiera łatwo przyswajalną energię w postaci glukozy oraz niezbędną dla koźląt witaminę C. Stosowanie preparatu przyczynia się do utrzymania prawidłowego pH przewodu pokarmowego.

Żywienie młodzieży po odsadzeniu

Odchów koźlęcia decyduje w znacznym stopniu o przyszłej produkcyjności, Najlepszą paszą dla młodzieży w okresie wychowu jest zielonka pastwiskowa lub z upraw polowych oraz mieszanka pasz treściwych. Pasze objętościowe w tym okresie powinny być podawane do woli. Celem żywienia po odsadzeniu jest przygotowanie kóz do pokrycia przy odpowiedniej masie ciała. Taki cel odchowu wymaga średnio intensywnego żywienia ze zmniejszoną ilością paszy treściwej, aby uniknąć przetłuszczenia zwierząt. Ocenę przebiegu wzrostu i rozwoju młodzieży hodowlanej należy stale monitorować, opierając się na systematycznej kontroli masy ciała, która jest najlepszym wskaźnikiem dobrego odchowu młodzieży. Dzienna dawka pokarmowa musi być uzupełniana dodatkiem mineralno-witaminowym. Najlepiej sprawdzi się Dolmix Junior OK – mieszanka, która zwiększa pobranie paszy oraz poprawia wchłanianie składników pokarmowych, co pozwala na uzyskanie optymalnej wagi w krótszym czasie. Podawanie suplementu wpływa na intensywny wzrost i prawidłowy rozwój koźląt. Składniki o doskonałej biodostępności stymulują układ odpornościowy, korzystnie wpływają na cechy wełny, poprawiają mineralizację kośćca młodych zwierząt.