Odsadzenie prosiąt jest kluczowym punktem w opiece nad trzodą chlewną i jednym z najtrudniejszych etapów hodowli. Przebieg tego procesu warunkuje sukcesy w dalszej produkcji i decyduje o jej efektywności. Niedostateczny dobrostan, spowodowany przede wszystkim nieumiejętnym wprowadzeniem pokarmów stałych do diety prosiąt,  bezpośrednio wpływa na pogorszenie zdrowia zwierząt, co prowadzi do znacznego obniżenia produkcyjności. Dzisiejszy artykuł poświęcamy zagrożeniom, jakie mogą spotkać prosięta w okresie okołoodsadzeniowym.  

Moment odsadzenia

Proces oddzielania matki od prosiąt następuje zazwyczaj po 4 tygodniach od dnia urodzenia. To optymalny czas, potrzebny do uniknięcia ryzyka wystąpienia problemów w okresie odsadzeniowym. Etap odsadzania to najbardziej krytyczny punkt w całym cyklu produkcyjnym trzody chlewnej. Prosięta w tym momencie są narażone w większym stopniu na wystąpienie problemów zdrowotnych, będących skutkiem przeżytego wówczas dużego stresu. Musimy zdać sobie sprawę z tego, jak wielkie napięcie odczuwają wtedy zaledwie kilkutygodniowe młode świnie, które są zwierzętami genetycznie podatnymi na stres. Oddzielenie od matki, która towarzyszy im nieustannie do urodzenia, wiąże się z odcięciem dostępu do mleka, stanowiącego dotychczas główne źródło pożywienia. Zmienia się także ich najbliższe otoczenie – trafiają do środowiska, w którym muszą ustalić nową hierarchię w stadzie.

Problemy w funkcjonowaniu układu pokarmowego

Po odsadzeniu, prosięta przestają być karmione mlekiem matki, co gwałtownie pozbawia je dostępu do składników odżywczych, zawartych w pokarmie lochy. Tempo wzrostu zwierząt jest w tym momencie zagrożone. Jeżeli prosięta stracą apetyt, przez co będą pobierać zbyt mało paszy, nie dostarczą organizmowi odpowiedniej ilości składników pokarmowych. Niedostateczna gotowość do pobierania stałej zbilansowanej paszy, może doprowadzić do upadku dużej liczby zwierząt. Stan niedożywienia powoduje problemy w funkcjonowaniu układu pokarmowego – często wywołuje ostre i długotrwałe biegunki.

Dlatego niezwykle ważne jest, aby w czasie odsadzania, żywić prosięta wysokostrawną paszą, dostosowaną specjalnie do potrzeb młodych świń. Pokarm musi być przez nie na tyle chętnie pobierany, aby stymulował pracę przewodu pokarmowego. W przypadku zagrożenia zaburzeniami trawiennymi sięgnij po mieszankę Dolzin 0,75%, stymulującą korzystną mikroflorę jelitową. Podnosi ona ogólną odporność młodych organizmów na czynniki chorobotwórcze. Zawarty w niej cynk o działaniu buforującym wytwarza warstwę ochronną na błonie śluzowej jelit,  a suszone drożdże dodatkowo zapobiegają biegunkom i nawracającym infekcjom układu pokarmowego. Korzystnym jest wprowadzenie do diety prosiąt mieszanki specjalistycznej Gastrodol DS, opartej na deodoryzowanym powlekanym maślanie sodu, która pobudza namnażanie bakterii kwasu mlekowego oraz ma szerokie zastosowanie w profilaktyce i leczeniu zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego. Działa nie tylko na żołądek, ale również na kosmki jelitowe, których rozwój i funkcjonowanie jest szczególnie ważne u młodych zwierząt.

Agresja prosiąt w okresie odsadzeniowym

W związku ze zmianą środowiska życia, może pojawić się problem walk o dominację w nowym miejscu bytowania. Zostaje wówczas zaburzone poczucie bezpieczeństwa, co doprowadza do wystąpienia agresywnych zachowań u młodych zwierząt.  U bardzo zestresowanych prosiąt niekiedy dochodzi nawet do kanibalizmu. Warto zadbać o zapewnienie wysokiego dobrostanu, poprzez umożliwienie zwierzętom przejawiania różnych form aktywności i zabawy, co pozwoli na utrzymywanie w normie wskaźników fizjologicznych i behawioralnych. Należy unikać zbyt licznego obsadzania kojców, aby zapewnić swobodę w poruszaniu się zwierząt. W celu zapobiegania agresji wprowadź do diety prosiąt Dolmix No-Kanibal. Preparat ten uzupełnia niedobory witamin C i B6, dostarcza młodym organizmom niezbędne makroelementy (przede wszystkim magnez) oraz specjalistyczne substancje pochodzące z ekstraktów roślinnych, przez co przyczynia się do obniżenia poziomu odczuwanego stresu i minimalizuje ryzyko wystąpienia kanibalizmu.

Odsadzanie prosiąt – jak zmniejszyć straty?

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia problemów w okresie po odsadzeniu, należy podjąć odpowiednie działania jeszcze przed narodzeniem prosiąt. Sposób karmienia matek ma ogromny wpływ na masę urodzeniową i odsadzeniową ich dzieci. Rozwój osesków w znacznej mierze zależy od przygotowania loch do produkcji dużej ilości mleka o bogatym składzie, niezbędnego do pokrycia potrzeb intensywnie rosnącego miotu.  Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, należy zadbać o jak najszybsze pobranie przez nowonarodzone zwierzęta odpowiedniej ilości dobrej jakości siary, która przyczyni się do podniesienia odporności. Mieszanki uzupełniające dla loch karmiących, takie jak Dolmix ML extra gwarantują uzyskanie i odchowanie licznych, wyrównanych miotów poprzez zapewnienie wysokiej mleczności loch oraz utrzymanie ich we właściwej kondycji rozpłodowej. Dolmix ML extra jest źródłem witamin oraz makro- i mikroelementów w łatwo przyswajalnych postaciach. Zawarta w nim L-karnityna zapobiega nadmiernemu zatuczaniu w okresie ciąży, jak również zbyt dużemu spadkowi masy ciała w laktacji. Probiotyk sprawia, że początkowe mleko loch zawiera znacznie więcej immunoglobulin, co zmniejsza liczbę upadków prosiąt.
Podczas pierwszych 28 dni po porodzie powinniśmy rozpocząć stymulację układu pokarmowego prosiąt do produkcji enzymów trawiennych. Pozwoli to uzyskać większą masę ciała zwierząt w krótszym czasie, a jednocześnie nie dopuści do spadku kondycji loch w laktacji.  

Prestartery i startery

Już na etapie karmienia mlekiem matki, trzeba wprowadzić prestartery, które zachęcą do pobierania pasz stałych, ponieważ wzbogacone zostały o dodatki smakowo-zapachowe. Dolfat to uzupełniająca mieszanka energetyczna, która szczególnie sprawdzi się w przypadku licznych miotów. Dzięki zawartości homogenizowanego koncentratu tłuszczowo-serwatkowego oraz wysokiej zawartości białka dostarcza dużą dawkę energii, przekładającą się na wysokie przyrosty odsadków. Premiks mineralno-witaminowy z olejami roślinnymi, zawierającymi nienasycone kwasy omega 3 i 6, determinuje zdrowie  prosiąt, a suszone drożdże i enzymy trawienne stymulują układ pokarmowy. Bardzo ważnym elementem tego typu preparatów są komponenty pochodzenia mlecznego, które zastępują mleko matki po odsadzeniu. Pozwala to prosiętom na łagodniejsze przejście przez krytyczny okres kumulacji wielu stresogennych czynników. Dollact Energia + zawiera jeszcze większą porcję białka. Dzięki dodatkowi cynku i maślanu sodu wykazuje działanie przeciwbiegunkowe, poprawia strawność paszy oraz przyswajalność składników mineralnych i witamin. Większe pobieranie paszy zauważysz z pewnością po dołączeniu do diety prosiąt zakwaszaczy Dolfocid. To skoncentrowane preparaty złożone z całej gamy kwasów: mlekowego, ortofosforowego, mrówkowego, jabłkowego, krzemowego, masłowego i benzoesowego, wykazujących wysoką skuteczność w eliminacji patogenów (również bakterii beztlenowych).

Obniżenie odporności

Układ immunologiczny młodych świń nie jest jeszcze wystarczająco rozwinięty i wydolny,
by z powodzeniem zwalczyć czynniki chorobotwórcze. W połączeniu z oddziaływaniem wspomnianych bodźców stresowych, w organizmach zwierząt może dojść do zmian wpływających niekorzystnie na ich wzrost i produkcyjność. Obniżenie odporności zwiększa podatność na różnego rodzaju infekcje. Główne zagrożenie stanowi choroba obrzękowa, wywołana zakażeniem pałeczką E. coli, z łatwością wnikającą do osłabionego organizmu. Bakteria ta wytwarza silną toksynę naczyniową, powodującą obrzęki i objawy nerwowe, prowadzące do nagłej śmierci. Układ pokarmowy prosiąt również nie jest wtedy w pełni sprawny. Dla uzyskania dobrych wyników w odchowie odsadzonych prosiąt należy, jeszcze w fazie karmienia mlekiem, przystąpić do optymalizacji pobierania pasz stałych.

Dolmix P extra 4%,  Dolmix P extra 6% i Dolmix P super 4% to mieszanki przeznaczone do sporządzania pasz typu prestarter i starter. Zawierają zestaw wysoko przyswajalnych witamin, makro-i mikroelementów  oraz aminokwasów w formie gwarantującej ich maksymalne wykorzystanie. Probiotyki przyczyniają się do wzmocnienia odporności, a kompleks enzymów wspomaga strawność i przeciwdziała zaburzeniom żołądkowym. Suszone drożdże oraz maślan sodu wpływają na wzrost pozytywnej mikroflory układu pokarmowego.

Na utrzymanie dobrostanu młodych świń wpływa kilka czynników: warunki genetyczne, jakość żywienia oraz sposób utrzymania stada. Przestrzegając zaleceń dotyczących odsadzania prosiąt, ograniczymy straty poniesione na krytycznym etapie hodowli. Zapewnienie prosiętom troskliwej opieki i pomoc w tym trudnym okresie wpłynie na osiągnięcie najlepszych wyników w produkcji trzody chlewnej.