Prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego jest jednym z warunków wysokiej wydajności, ponieważ pełni ważną rolę odpornościową. Zaburzenia pracy żwacza są zależne od żywienia, stąd szybko mogą pojawić się w całym stadzie. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak rozpoznać chorobę i zadbać o zwierzęta aby uniknąć obniżenia produkcyjności, zachęcamy do przeczytania poniższego artykułu.
Czym jest kwasica żwacza?
Kwasica żwacza oznacza nadmierne zakwaszenie tej części żołądka, czyli trwający do kilku godzin spadek pH poniżej wartości 6,3 do nawet poniżej 5,8, a w fazie ostrej do mniej niż 5,5 . Występują dwa rodzaje kwasicy; ostra (kliniczna), która w stadach krów mlecznych stwierdzana jest sporadycznie (charakteryzuje się spadkiem pH trwającym powyżej 24 godzin) oraz podostra (podkliniczna), gdzie spadek pH żwacza trwa kilka godzin.
Co powoduje gwałtowny spadek pH w żwaczu?
Przyczyną kwasicy może być źle zbilansowana dawka pokarmowa, zbyt suchy TMR, nieprawidłowa struktura paszy czy źle zsynchronizowana praca żwacza. Pogarsza się wchłanianie składników pokarmowych i praca żwacza. Zwiększa się ilość bakterii wytwarzających kwas mlekowy, co powoduje dalszy spadek pH. Kwasicę może wywołać też zbyt szybka zmiana dawki, selektywny pobór paszy, stres cieplny czy za duża obsada. Częstą przyczyną jest również skarmianie zbyt wczesnej kiszonki. Jeśli hodujesz krowy mleczne, warto zwrócić szczególną uwagę na zwierzęta w fazie wysokiej produkcji i okołoporodowej, a także jałówki, które z reguły pobierają mniej paszy.
Objawy kwasicy
Uważny hodowca powinien poświęcić czas na obserwację każdej krowy, aby nie dopuścić do rozwoju ciężkiej postaci choroby. Często pierwsze objawy fazy podklinicznej nie są łatwo widoczne na pierwszy rzut oka w stadzie jako całości. Jak najszybciej wezwij lekarza weterynarii, jeśli zauważysz któryś z poniższych symptomów:
Jeśli problem rozwinie się u większej liczby osobników w stadzie można zaobserwować mniejszą zawartość tłuszczu i stosunek tłuszczu do białka w mleku oraz nieprawidłowy bilans kwasowo-zasadowy moczu. Kwasica może negatywnie wpływać na układ rozrodczy, skutkując mniejszym odsetkiem ciąż, cystami jajnikowymi czy zapaleniem macicy.
Skutki kwasicy
Kwasica może doprowadzić do groźnych skutków w organizmie krowy, które przekładają się na pogorszenie wyników ekonomicznych stada. Należą do nich:
Zapobieganie kwasicy
Bardzo często przyczyną kwasicy są błędy żywieniowe. Ważne jest zatem aby zadbać o prawidłową dawkę i skład paszy, szczególnie ograniczając podawanie węglowodanów o szybkiej fermentacji. Krowy powinny być stopniowo przyzwyczajane do zwiększenia dawki paszy treściwej. Jeśli chcesz skutecznie zapobiegać kwasicy, zastosuj w żywieniu stada dodatek buforujący Dolbuf zawierający naturalny, wysokoskoncentrowany bufor z alg morskich, kwaśny węglan sodu i związki magnezu. Połączenie specjalnie dobranych składników gwarantuje bezpieczne buforowanie treści żwacza. Bardzo dużą popularnością wśród hodowców cieszy się Dolbuf Pro, o jeszcze bogatszym składzie. Zawiera dodatkowo żywe kultury drożdży, które ograniczają wahania pH treści żwacza. Propionian wapnia wpływa natomiast na zwiększenie rezerwy glikogenu w wątrobie oraz poziomu glukozy we krwi. Buforujące działanie sprzyja powstawaniu warunków odpowiednich do rozwoju korzystnej mikroflory fermentacji propionowej. Przyczynia się również do utrzymania w żwaczu prawidłowych proporcji kwasów. Niewątpliwą zaletą obu preparatów jest zdecydowanie dłuższy czas buforowania żwacza w porównaniu do innych dostępnych środków tego rodzaju. Dochodzi bowiem do 8, a nawet 9 godzin, przy czym działanie najpopularniejszych substancji buforujących ogranicza się do zaledwie 2 godzin. Ma to ogromne znaczenie w zapobieganiu kwasicy.
Nieprawidłowe żywienie może zaburzać metabolizm bydła i doprowadzić m.in. do kwasicy żwacza, która wciąż stanowi poważny problem w hodowli bydła mlecznego. Może występować nawet u ok. 20% krów po wycieleniu. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania jest dbałość o odpowiedni skład i dozowanie paszy oraz stosowanie mieszanek buforujących.
