Tak jak każde inne zwierzęta, kury również mogą zarazić się pasożytami. Aby uniknąć zakażenia, konieczne jest regularne odrobaczanie drobiu. Jak często należy odrobaczać kury? Kiedy jest na to właściwy czas?

Niestety wielu hodowców nadal ze zdziwieniem reaguje na zalecenia dotyczące regularnego odrobaczania drobiu, a często jest to pierwsze pytanie lekarza weterynarii, kiedy z ptactwem dzieje się coś niedobrego. Faktycznie kury naszych babć cechowała lepsza odporność na choroby oraz warunki środowiska i nie wymagały one odrobaczania specjalnymi środkami. Dzisiejsze uwarunkowania chowu oraz między innymi tworzenie nowych ras kur zmusza hodowców do podejmowania dodatkowych działań profilaktycznych, do których należy między innymi odrobaczanie. Najbardziej wrażliwe na zarażenia są pisklęta, jednak także dla dorosłych kur pasożyty stanowią poważne zagrożenie.

Pasożyty u kur

Pasożyty u drobiu możemy podzielić na zewnętrzne oraz wewnętrzne. Zarówno jedne, jak i drugie są przyczyną poważnych konsekwencji w funkcjonowaniu organizmu kur. Powodują między innymi ogólne pogorszenie zdrowotności ptaków, obniżenie nieśności, zahamowanie wzrostu, a w najtrudniejszych przypadkach nawet śmierć. Problem pasożytów może dotknąć zarówno kur w chowie klatkowym, jak i z wolnego wybiegu. Kury mogą zarażać się pasożytami wewnętrznymi w sposób bezpośredni lub pośredni. Bezpośredni kontakt polega na zjedzeniu przez kurę jaja pasożyta. Pośrednia droga zakażenia oznacza, że kura zjadła dżdżownicę lub owada, który jest nosicielem pasożyta. Z połkniętych jaj wykluwają się robaki, które rozmnażając się w organizmie kury, składają kolejne jaja. Te z kolei, wydalane wraz z kałem na zewnątrz, rozpoczynają cykl życia pasożytów na nowo, powodując zagrożenie dla kolejnych kur. Jaja mogą znajdować się także glebie, ściółce, wodzie, gniazdach oraz paszy.

Najpopularniejsze pasożyty wewnętrzne kur

Pasożyty wewnętrzne żerują w organizmie ptaka, atakując i niszcząc jego narządy, najczęściej układ pokarmowy. Najpopularniejsze pasożyty, z którymi mogą się zetknąć kury to nicienie, Syngamus trachea L., tasiemiec i pierwotniaki.

• Nicienie niezależnie od odmiany mogą zadomowić się w dowolnym miejscu przewodu pokarmowego i są widoczne w kurzym kale. Jest kilka różnych typów pasożytów z tej grupy, jednak najpopularniejsza odmiana to glista.
• Syngamus trachea L. przyczepia się do ścianek tchawicy drobiu. Typowym objawem zarażenia jest dyszenie. Chora kura, próbując złapać powietrze, wyciąga głowę i szyję ku górze. Kury najczęściej mogą zakazić się tym pasożytem, zjadając dżdżownice i ślimaki.
• Tasiemiec rzadziej pojawia się u drobiu niż pozostałe wspomniane pasożyty. Przyczepia się do ścianek jelita i bardzo osłabia system odpornościowy kur.
• Pierwotniaki z rodzaju Eimeria wywołują kokcydiozę – groźną chorobę pasożytniczą jelit u drobiu. Kury zarażają się kokcydiozą poprzez środowisko, najczęściej ściółkę lub odchody. Występowanie kokcydiozy wiąże się zahamowaniem wzrostu ptaków, zmniejszeniem nieśności oraz poważnymi chorobami układu pokarmowego i istotnymi stratami ekonomicznymi.

Pasożyty u kur – jak je rozpoznać

Wykrycie pasożytów w organizmie kur nie jest łatwe. Ich obecność może objawiać się brakiem nieśności, biegunką, zhamowaniem wzrostu, wzmożonym apetytem. W najtrudniejszych przypadkach zwierzę traci znacząco na wadze, co może doprowadzić nawet do śmierci. Przy zarażeniu Syngamus trachea L. typowym objawem zakażenia jest dyszenie oraz odruch wyciągania szyi i głowy ku górze w celu złapania oddechu. Z kolei kokcydioza oprócz typowych symptomów zarażenia pasożytami objawia się dodatkowo nastroszeniem piór i krwią w kale.

Pasożyty kur – zapobieganie

Podstawowym działaniem w walce z pasożytami jest systematyczne stosowanie zabiegów zapobiegających zarażeniu.

1. Czystość i higiena – pasożyty rozprzestrzeniają się w zabrudzonej ściółce i nieodpowiednio utrzymanym kurniku. Dlatego tak ważne jest regularne i staranne czyszczenie kurnika, karmideł, poideł oraz regularna wymiana ściółki.
2. Naturalne metody – jedną z naturalnych metod zapobiegania pasożytom jest podawanie kurom octu jabłkowego (łyżka kuchenna octu jabłkowego na litr wody), który dodatkowo pozytywnie wpływa na ogólne zdrowie ptaków. Dynia oraz olej z dyni w diecie kur także wspomaga walkę z pasożytami.
   Naturalnym preparatem, którego składniki ograniczają namnażanie pierwotniaków wywołujących kokcydiozę jest Kokcifos. Specjalistyczna mieszanka jest odpowiednia dla wszystkich gatunków drobiu, do stosowania w każdym okresie odchowu, nie wymaga okresu karencji. Oprócz wymienionych właściwości zaobserwowano również m.in. pozytywny wpływ mieszanki w ograniczaniu plagi nicieni płucnych.
3. Odrobaczanie i preparaty wspomagające – na rynku dostępne są specjalne produkty na odrobaczenie kur, najczęściej dodawane do paszy lub wody.
   DiatoFos to preparat wspomagający zwalczanie pasożytów wewnętrznych, zewnętrznych i innych szkodników u drobiu. W bezpieczny dla środowiska sposób eliminuje jaja i larwy much oraz innych owadów. Stosowany do paszy przyczynia się do utrzymania właściwego poziomu higieny w paszociągach.

Pasożyty kur – leczenie

Lekarz weterynarii zazwyczaj odpowiednimi środkami stosuje dwie fazy leczenia pasożytów. Pierwsza likwiduje dorosłe osobniki, druga, po mniej więcej dwóch tygodniach, osobniki wyklute z jaj. Dopóki nie uznasz, że pozbyłeś się pasożytów w 100%, najlepiej codziennie przemieszczać kury na nowe poletko, aby uchronić je przed ponownym zakażeniem. Warto także zadbać o krótki trawnik. W ciepłym i suchym środowisku pasożyty nie bytują tak dobrze, jak w wilgotnym klimacie. Dodatkowo działanie promieni słonecznych uszkadza i niszczy jaja pasożytów. Warto wdrożyć środki wspomagające zwalczanie pasożytów tj. Kokcifos.

Jednym z najczęściej stosowanych sposobów w profilaktyce i leczeniu kokcydiozy – choroby jelit – wywołanej przez pasożyty i pierwotniaki z rodzaju Eimeria są leki kokcydiostatyczne. Ich głównym zadaniem jest hamowanie ich rozmnażania się. Skuteczność kokcydiostatyków uzależniona jest głównie od ich rodzaju, sposobu wchłaniania, dystrybucji oraz metabolizmu w organizmie ptaka.

Częstotliwość odrobaczania kur niosek zależy głównie od środowiska, w którym żyją. Wielu hodowców odrobacza swoje kury dwa razy w roku, wiosną i jesienią. Taki system jest na ogół wystarczający. Stosowanie środków takich jak Kokcifos czy DiatoFos, które wspomagają profilaktykę i zwalczanie pasożytów, pozwoli ochronić zwierzęta przed ich niekorzystnym działaniem. Dodatkowo zwiększy przyrosty, ograniczy problemy trawienne i pozwoli utrzymać właściwy poziom higieny i zdrowe środowisko bytowania.