Żywienie tuczników ma wpływ na ekonomiczne wyniki tuczu i tym samym przyczynia się do opłacalności produkcji. Pożądany efekt, czyli najszybszy i najtańszy tucz może dać wyłącznie dobrze zbilansowana mieszanka, dostosowana do danej grupy. Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest zależne między innymi od wieku czy masy ciała tuczników. Dodatkowo ich wymagania pokarmowe podczas wzrostu dość szybko się zmieniają. Jak wygląda prawidłowe żywienie tuczników?
Tuczniki to świnie, które są intensywnie karmione i przeznaczone na ubój po osiągnięciu określonej masy ciała. Czy można określić optymalną wagę tucznika? Niektóre źródła podają, że najkorzystniejsze jest prowadzenie tuczu do masy ciała ok. 105-115 kilogramów. Osobniki są wtedy młode, intensywnie rosną, dając wysokie przyrosty dzienne przy jednocześnie niskich nakładach paszy, z dużym udziałem tkanki mięśniowej. W czasie okresu tuczu bardzo ważny jest monitoring efektów żywienia oraz eliminacja ewentualnych błędów z nim związanych. Do tuczu powinno wyznaczać się zwierzęta zdrowe i dobrze wyrośnięte. Warto, aby do kojców dobierać świnie o podobnym wieku i masie ciała. Co wpływa na optymalne żywienie tuczników? Między innymi ocena możliwości odżywczych składników paszowych, określenie wymagań pokarmowych, wyznaczenie zbilansowanej porcji pokarmowej oraz dostosowanie dawki i koncentracji składników do zapotrzebowania.
Ułożenie dawki pokarmowej dla tucznika
Na wielkość dobowych przyrostów tuczników wpływa wiele czynników. Są to między innymi uwarunkowania genetyczne takie jak rasa świń i jej predyspozycje do odkładania mięsa w tuszy, krzyżowanie, a także elementy takie jak płeć, wiek zwierzęcia, warunki higieniczne w chlewni, wartość pokarmowa paszy czy dostęp do paszy i wody. Niezależnie od rodzaju tuczu, przed ułożeniem dawki pokarmowej należy ustalić zapotrzebowanie tucznika. Obecnie hodowcy mogą wspierać się specjalnymi programami komputerowymi, które biorąc pod uwagę wszystkie zależne, ustalają aktualne zapotrzebowanie na czynniki pokarmowe dla tuczników, uwzględniając przy tym średnie parametry dla stada.
Jak wygląda prawidłowe żywienie tuczników?
Nakłady ponoszone na produkcję tuczników to głównie koszty żywienia, które stanowią ok. 60-80% wszystkich wydatków związanych z produkcją wieprzowiny. Efektywność tuczu zależy przede wszystkim od wielkości dobowych przyrostów masy ciała i zużycia paszy na 1 kg przyrostu. Jak wygląda odpowiednie żywienie tuczników? Podstawowymi składnikami pokarmowymi, jakie należy dostarczyć zwierzęciu, są energia, białko, aminokwasy egzogenne, makro- i mikroelementy oraz witaminy. Kluczem do sukcesu jest odpowiednio zbilansowane żywienie. Prawidłowa dawka białka i aminokwasów zabezpiecza odpowiedni wzrost i rozwój oraz lepsze wykorzystanie paszy. Niewystarczający poziom aminokwasów to z kolei wolny wzrost przy większym otłuszczeniu. Bardzo ważny jest odpowiedni stosunek białka do energii. Niedobór białka spowalnia przyrosty zwierząt, natomiast jego nadmiar, przy jednoczesnym niedoborze energii, powoduje, że część białka zostaje niewykorzystana, co generuje niepotrzebne koszty tuczu. Nadmiar energii często skutkuje otłuszczaniem tuczników.
Żywienie dostosowane do grupy tuczników
Ile kilogramów paszy zjada tucznik? Przy oczekiwanych 700-gramowych przyrostach dobowych odpowiednia ilość paszy to około 3,5 kilograma na sztukę. Z kolei u tuczników, które osiągnęły już masę 70-90 kg ilość ta powinna być zredukowana o 10-20%. To nie tylko redukcja kosztów hodowli, ale także poprawa jakości mięsa (jego mniejsze otłuszczenie). Należy pamiętać, że zapotrzebowanie tucznika na składniki pokarmowe zależy od jego płci, masy ciała, tempa wzrostu oraz rodzaju tuczu. Odpowiednie dopasowanie żywienia to gwarancja najlepszych wyników produkcyjnych. Na przykład im tuczniki są młodsze, tym koncentracja energii w dawce powinna być większa, i odwrotnie. Loszki mogą spożywać o około 10-12% mniej paszy i tym samym niemal w 4% lepiej ją wykorzystywać. Plan żywienia tuczników powinien brać pod uwagę 3 fazy. W każdym z etapów poziom składników pokarmowych w dawkach będzie inny. Stosowanie tej samej paszy przez cały okres tuczu nie jest dobrą praktyką. W pierwszym okresie zazwyczaj ma miejsce niedobór składników pokarmowych, z kolei w drugiej ich nadmiar.
Pasze i dodatki paszowe dla tuczników
Wyłącznie bardzo dobrej jakości pasze, o właściwej przyswajalności składników pokarmowych dają oczekiwane wyniki produkcyjne. Głównym źródłem energii w mieszankach przeznaczonych dla trzody chlewnej są ziarna zbóż, które stanowią około 70% surowców wykorzystywanych do produkcji pasz dla świń. Aby wyniki produkcyjne były satysfakcjonujące, należy jak najlepiej wykorzystywać dostępne surowce. Dodatki paszowe stosowane są w celu zwiększenia przyrostów masy ciała i poprawy zużycia paszy. Jedną z metod jest uzupełnienie naturalnych enzymów wytwarzanych w organizmie zwierząt. Może to polepszyć strawność składników pokarmowych oraz zwiększyć ilość dostępnej dla zwierząt energii. Pozytywny wpływ na żywienie tuczników ma podawanie L-karnityny, która działa stymulująco na przyrost tkanki mięśniowej kosztem tkanki tłuszczowej. Karnityna jest syntetyzowana w organizmie z lizyny i metioniny, dlatego zawartość tych aminokwasów w paszach dla świń jest niezwykle ważna. Dawkę pokarmową warto wzbogacać specjalnymi dodatkami paszowymi dla tuczników. Mieszanka uzupełniająca Dolmix T super zawiera kompleks witamin, makro- i mikroelementów, optymalną ilość aminokwasów egzogennych, fitazę, enzymy ułatwiające procesy trawienne, suszone drożdże oraz dodatek smakowo-zapachowy.
Tylko racjonalne zarządzanie ilością oraz jakością paszy dla tuczników gwarantuje udaną rentowną hodowlę.