Pierwsze tygodnie życia cielęcia są najważniejszym okresem wpływającym na późniejszą zdolność produkcyjną, na której zależy każdemu hodowcy. Ssaki łożyskowe cechuje dość wysoka śmiertelność okołoporodowa, jednak szczególnie duży wskaźnik występuje u mlecznej rasy bydła holsztyńsko-fryzyjskiej. Zdarza się, że hodowcy tracą cielęta już w pierwszym tygodniu życia, czego częstą przyczyną są biegunki. Podpowiemy w jaki sposób można im zapobiec.

Okres płodowy i okołoporodowy

Płód rozwija się najbardziej intensywnie w dwóch ostatnich miesiącach ciąży krowy, czyli w okresie zasuszenia. Masa płodu wraz z błonami płodowymi podwaja się. Zaniedbania w opiece nad krową w tym czasie mogą skutkować trudnościami z porodem, a co za tym idzie bardzo poważnymi problemami zdrowotnymi cielęcia. Ze względu na 5-warstwową budowę łożyska, młode nie otrzymuje przeciwciał matki w czasie ciąży. Cielę po narodzinach musi nabrać odporności, co umożliwia wypicie siary w pierwszych godzinach życia. Jej skład wpływa na dojrzewanie układu pokarmowego. Zawiera dużą liczbę przeciwciał IgA, które w większości nie są wchłaniane, ale działając na powierzchni przewodu pokarmowego chronią go przed wnikaniem patogenów.

Często zdarza się, że jakość pobranej siary okazuje się zbyt niska aby zapewnić noworodkowi odporność. Na jej pogorszenie mogą wpływać wiek i rasa krowy, ale też choroba metaboliczna. Najlepiej podać siarę do godziny po narodzinach. Im dłużej zwlekamy, tym więcej niekorzystnych zmian w niej zachodzi. Zdarza się jednak, że zwierzęta otrzymują ją zbyt późno. Czasami okres pojenia siarą jest zbyt krótki. Zaburzenia równowagi pomiędzy zbyt słabym układem odpornościowym cielęcia a atakującymi układ pokarmowy drobnoustrojami mogą spowodować wystąpienie biegunki. Błędem jest mieszanie siary z mlekiem, ponieważ noworodek nie trawi jeszcze laktozy. Biegunkę może powodować też rozcieńczanie siary wodą, która będzie silnie rozluźniała kał.

Biegunki zakaźne wywołują z kolei patogeny. W pierwszych czterech tygodniach życia cieląt są to najczęściej:

W pierwszych dwóch tygodniach życia cielęcia rozstrzyga się kwestia biegunek. Jest to spowodowane tym, że system trawienny nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a jedynym źródłem lipazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za trawienie tłuszczy, jest ślina. Dopiero po tych dwóch tygodniach trzustka zaczyna również wytwarzać ten enzym. Dlatego, żeby zapobiec biegunkom bardzo ważne jest, aby pobudzać wytwarzanie śliny u cieląt w tym okresie. Należy zwrócić szczególną uwagę, aby smoczki do pojenia cieląt nie były wadliwe i umożliwiały wytwarzanie odpowiedniej ilości śliny podczas pojenia. W innym wypadku, poprzez występujące biegunki, cielę traci odporność, co powoduje dalsze, trudne do naprawienia problemy.

Niedobory składników mineralnych

Kolejną przyczyną biegunek są schorzenia wynikające z niedoboru składników mineralnych; jodu i selenu, które wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego. Zwierzęta stają się podatniejsze na choroby, a odpowiedź organizmu na szczepienia zostaje osłabiona. Aby temu zapobiec polecane są preparaty uzupełniające dietę w związki mineralne.

Leczenie i profilaktyka biegunki

W czasie leczenia antybiotykami lub lekami przeciwwirusowymi powinniśmy wspomagać przywracanie prawidłowej flory bakteryjnej i regenerację jelit. Dobrym rozwiązaniem będzie podawanie mieszanki uzupełniającej Dolmix C z probiotykiem, którą warto stosować też profilaktycznie. Zawiera witaminy, makro i mikroelementy w wysoce przyswajalnych formach i dużej koncentracji oraz drożdże paszowe, będące m.in. źródłem witamin z grupy B. Przystosowanie zwierzęcia do warunków środowiska poprzez odpowiednie funkcjonowanie układu pokarmowego wspomaga otoczkowany maślan sodu. Preparat został wzbogacony o probiotyczne szczepy Bacillus licheniformis i Bacillus subtilis, które współtworzą właściwą mikroflorę w przewodzie pokarmowym, hamują rozwój bakterii niepożądanych, a co za tym idzie ograniczają biegunki i zwiększają zdrowotność. W przypadku pojawienia się biegunki zwierzę narażone jest na odwodnienie, warto więc zabezpieczyć je preparatem Elektrodol C, który wyrównuje i pozwala utrzymać odpowiedni poziom elektrolitów. Zawiera w składzie łatwo przyswajalną energię w formie glukozy, a także konieczną w tym okresie witaminę C. Ogranicza spadek masy ciała i zapewnia właściwe pH przewodu pokarmowego. Zdrowie zaczyna się w jelitach. Jeśli chcemy utrzymać bydło w dobrej kondycji, powinniśmy zatem zadbać odpowiednio wcześnie o integralność jelit. Doskonale pomoże nam w tym otoczkowany maślan sodu zawarty w preparacie Gastrodol C. Dodatkowo składniki mieszanki poprawiają rozwój kosmków oraz głębokość krypt jelitowych, dzięki czemu zwierzęta będą lepiej wykorzystywać paszę i mieć lepszą odporność w przyszłości. Gastrodol C ogranicza rozwój mikroorganizmów patogennych w przewodzie pokarmowym, a także pobudza namnażanie bakterii kwasu mlekowego korzystnych dla pracy jelit. W przypadku zagrożenia biegunką, w trakcie lub po zaburzeniach trawiennych polecamy zastosować Dolait STOPER. Mieszankę chętnie pobierają nawet cielęta ze słabym apetytem. Uzupełnia utracone składniki, co wspomaga regenerację organizmu. Reguluje również równowagę kwasowo-zasadową organizmu, zapobiegając kwasicy. Nie jest obciążająca dla przewodu pokarmowego.

Badanie kału umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia przez lekarza weterynarii. Kiedy biegunce nie towarzyszą inne objawy, najczęściej stosuje się doustnie elektrolity i glukozę, aby nie doprowadzić do odwodnienia organizmu. Zrozumienie przyczyn biegunki i jej skuteczne zapobieganie powinny być ważnym elementem zarządzania stadem.